วัวเหล่านั้นอาจจะขาดวิตามินหรือแร่ธาตุบางชนิดที่จำเป็นกับระบบสืบพันธุ์

ปัญหาวัวผสมไม่ติด ตอน 2

น.สพ.ณัฐกิตติ์ โรจนวิสิษฎ์

          ก่อนอื่นที่จะเข้าเรื่องนะครับขอพูดเรื่องการจัดอบรมผสมเทียมที่ทางเวบไซต์กับผม(หมอต้อม)ที่ได้จัดกิจกรรมร่วมกันมา ได้พบว่ากิจกรรมคราวนี้ทำให้ผมได้พบคำว่าความสามัคคีของพี่น้องชาววัวนั้นยิ่งใหญ่และอบอุ่นมากครับ ไม่น่าเชื่อว่าจะมีคนให้การต้อนรับการร่วมกิจกรรมครั้งนี้มากได้ขนาดนี้ แต่ละคนที่มางานนี้ทุกคนต่างก็ได้รับการแบ่งปันประสพการณ์ไป บางคนก็มาแชร์ความรู้ที่ตัวเองได้เจอมาระหว่างการเลี้ยง บางคนก็รับเอาความรู้ทั้งจากวิทยากรผู้สอนหรือรวมทั้งเพื่อนๆ ที่มาร่วมอบรมด้วยกัน เป็นที่น่าเสียดายครับที่เวลาค่อนข้างน้อยเลยยังไม่มีโอกาสสอนอีกหลายๆเรื่องกันแต่คราวหน้าเราก็ได้คิดว่าจะปรับปรุงอะไรหลายๆอย่าง เพราะการจักครั้งแรกก็ย่อมต้องมีอุปสรคคบ้างครับ

          ครับเข้าเรื่องดีกว่าคราวที่แล้วผมได้เขียนถึงเรื่องโรคยูเรียพลาสมาที่เป็นสาเหตุที่ทำให้ผสมไม่ติด แต่มันก็มีอีกหลายสาเหตุครับเลยขอเขียนต่อจากคราวที่แล้วเลยคราวนี้จะมาคุยเรื่องปัญหาการผสมไม่ติดที่เกิดจากโภชนาการ บางคนเคยคิดว่าวัวเรานี้หนอตัวมันก็อ้วนดี น่าจะเรียกว่าสมบรูณ์แต่ทำไม่ผสมไม่ติด บางตัวถึงกับไม่ยอมเป็นสัดก็มี คำว่าวัวอ้วน นี่บางคนมักจะรวมกับคำว่าวัวสมบรูณ์ซึ่งความจริงวัวอ้วนไม่ได้หมายถึงว่าวัวสมบรูณ์นะครับ คล้ายๆคนอ้วนน่ะแหละครับเราก็ไม่ได้เรียกคนอ้วนว่าคนแข็งแรง ร่างกายสมบรูณ์แต่ทำไมในวัวเรากลับไปมองว่าวัวอ้วนๆเหล่านั้นสมบรูณ์ไม่น่ามีปัญหาอะไร ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้ววัวอ้วนหมายถึงวัวที่มีไขมันมาสะสมมากอันเกิดจากการได้รับอาหารจำพวกพลังงานมากแล้วเหลือไปสะสมเป็นไขมัน แต่ไม่มีใครรรู้ว่าวัวเหล่านนั้นอาจจะขาดวิตามินหรือแร่ธาตุบางชนิดที่จำเป็นกับระบบสืบพันธุ์ก็ได้ครับ ซึ่งอันนี้ก็เป็นคำตอบว่าวัวที่อ้วนไม่ได้หมายถึงว่าจะมีความสมบรูณ์พันธ์เสมอไปครับ

          ทีนี้เรามาดูมั่งครับว่าพวกวิตามินแร่ธาตุที่เราฉีดให้วัวไปนี่มันคืออะไรบ้างหากขาดแล้วจะเป็นอย่างไรดีไหมครับ

ผลกระทบจากการขาดวิตามิน

          ปกติวัวนั้นจะได้รับวิตามินจากการกินและการสังเคราะห์ของจุลินทรีย์ในกระเพาะหมักครับ วิตามินที่โคสังเคราะห์ได้เองคือวิตามิน B C Dและ K แต่ที่ไม่สามารถสังเคราะห์ได้เองต้องเอาจากอาหารที่กินเข้าไปก็มีวิตามินA และE ซึ่งได้จากอาหารจำพวกหญ้าสด ซึ่งการขาดวิตามมินพวกนี้มักจะพบในวัวที่เลี้ยงในโรงเรือนและกินแต่อาหารหยาบคุณภาพต่ำมาเป็นเวลานานๆครับ ทีนี้เรามาดูครับว่าหากขาดวิตามินตัวไหนจะส่งผล็อย่างไรบ้างกันครับ

ขาดวิตามินเอ

          วิตามินเอมีความจำเป็นสำหรับเยื่อบุผิวทุกชนิด โดยช่วยป้องกันรักษาให้เนื้อเยื่อต่างๆอยู่ในสภาพที่ดี ถ้าขาดจะทำให้เยื่อบุผิวของอวัยวะเสื่อมสัตว์จะอ่อนแอติดเชื้อโรคได้ง่าย และจะทำให้มีโอกาสเกิดรกค้างได้สูง ลูกที่คลอดจะอ่อนแอ หรือลูกที่คลอดจะตาบอดในลูกโคทั้งตัวผู้และตัวเมียจะเข้าสู่วัยเจริญพันธ์ได้ช้า

          ระดับวิตามินเอ ที่วัวควรได้รับต่อวันคือ 30000-50000หน่วยสากลต่อวันในกรณีที่วัวได้รับอาหารหยาบคุณภาพต่ำ ควรเสริมด้วยวิตามินแบบฉีดจะส่งผลดีกว่าการกิน

          วิตามินเอมักจะพบอยู่ในพืชในรูปแบบแคโรทีน จะถูกเปลี่ยนให้เป็นวิตามินเอที่ลำไส้เล็ก แคโรทีน1มิลลิกรัมสามารถเปลี่ยนเป็นวิตามินเอได้400หน่วยสากล โคที่ใกล้คลอดมักต้องการแคโรทีนมากขึ้นซึ่งแคโรทีนก็มีในหญ้าสดแต่หากถูกความร้อนก็มักจะสลายไป

ขาดวิตามินดี

          วิตามินตัวนี้จำเป็นมากสำหับการเผาพลาญพลังงานในร่างกาย ของแคลเซียมและฟอสฟอรัส และการดูดซึมแร่ธาตุเหล่านี้ที่ลำไส้เล็กนั้นจำเป็นต้องใช้วิตามินดี ซึ่งการขาดจะทำให้วัวเป็นสัดช้า รังไข่ไม่ทำงาน แต่ก็ยังโชคดีครับที่วิตามินตัวนี้วัวเขาสามารถสร้างเองได้โดยการสังเคราะห์จากผิวหนังเมื่อโดนแดดด ลูกโคตรร้องการวิตามินดี660หน่วยสากล ต่อน้ำหนัก100กิโลกรัมต่อวัน ส่วนวัวใหญ่แล้วก็ต้องการที่5000-6000หน่วยสากลต่อตัต่อวัน

การขาดวิตามินอี

          ในโคมีความต้องการน้อยกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดอื่น ทำหน้าที่เป็นAntioxidant ทำหน้าที่รวมกับธาตุซีลินี่ยม ป้องกันโรคWhite muscle disease ในแม่โคถ้าขาดจะทำให้ระบบสืบพันธ์ผิดปกติ ไม่เป็นสัด ผสมติดยาก วิตามินอีพบในพืชอาหารสด ลูกโคที่ขาดจะมีอาการปัญหาเรื่องกล้ามเนื้ออ่อนแรง อ่อนแอ ขาแกว่งขณะเดิน เหมือนกับธาตุซีลีเนี่ยม

          ครับที่กล่าวมาทั้งหมดคือปัญหาที่เกิดจากการขาดวิตามินครับ อ้อ ข้อแนะนำครับเวลาดูซื้อยาจำพวกนี้ให้ดูเรื่องความเข้มข้นด้วยครับเพราะมีหลายยี่ห้อเหลือเกินส่วนอันไหนดีที่สุดก็บอกได้แต่ว่าหากวัวเราเยอะก็เอาที่ความเข้มข้นสูงๆครับเพราะเวลาฉีดจะใช้น้อยครับ แล้วเวลาเก็บก็อย่าให้โดนแดดและความร้อนครับเพราะวิตามมินพวกนี้เสื่อมง่าย

          ความจริงตอนแรกจะคุยเรื่องแร่ธาตุไปด้วยเลยทีเดียวแต่คงไม่พอครับเพราะเยอะมากงั้นขอรวบยอดเป็นคราวหน้านะครับ

บทความนี้ถูกตีพิมพ์ใน นิตยสารเพื่อนชาววัว ฉบับ